Chân kính đồng hồ ( Jewel ) là gì ? Chức năng, tầm quan trọng như thế nào

1. Chân kính đồng hồ ( Jewel ) là gì ?

● Chân kính hay còn gọi là Jewel trong tiếng anh. Đây là một thuật ngữ dùng để chỉ bộ phận chân kính trong những cỗ máy bên trong chiếc đồng hồ cơ. Đây là một bộ phận vô cùng quan trọng trong cả hệ thống cấu tạo lên một chiếc đồng hồ Rolex đeo tay.

● Thông thường chân kính sẽ được chế tác từ những vật liệu quý hiếm như các viên đá quý có trong tự nhiên. Một số loại đá quý để tạo lên bộ phận chân kính phổ biến hiện nay sẽ bao gồm khá nhiều loại đá như là: lục ngọc, lam ngọc, hồng ngọc hoặc là kim cương,..

● Việc lắp đặt bộ phận chân kính đồng hồ Omega bằng nguyên liệu đá quý cũng góp phần lớn vào việc giúp chiếc đồng hồ giảm đi sự ma sát và tăng tuổi thọ cho các bộ phận khác trong cỗ máy khi bị lực tác động của đồng hồ.

● Điều này chung quy lại sẽ mang đến một chuyển động bền bỉ với thời gian hơn. Ngoài ra chúng còn đảm bảo cho quá trình làm việc của bộ máy đồng hồ được chính xác và ổn định hơn. Cũng gần giống với tác dụng của tính năng Tourbillon.

● Đây được ví như là một trong những bộ phận không thể thiếu trong nền công nghiệp chế tác đồng hồ. Bước ngoặt này đã góp phần rất lớn trong việc tạo ra những chiếc đồng hồ cơ học có độ chính xác cao cực kỳ đáng ngưỡng mộ.

Xem thêm : Giá thay mặt kính Sapphire cho đồng hồ là bao nhiêu ? Bảng giá mới nhất

2. Chân kính đồng hồ ( Jewel ) được phát minh khi nào ?

● Chân kính đồng hồ luôn được xuất hiện mặt trong của các bộ máy đồng hồ bất kể chúng có là máy cơ hay hay Quartz. Được biết những ổ trục đồng hồ có sử dụng chân kính được cho là đầu tiên xuất hiện trên thế giới vào lúc ba thợ chế tác đồng hồ người Anh là Nicolas Fatio de Duillier, Pierre và Jacob Debaufre giới thiệu vào năm 1702.

● Cái tên Jewels cũng có nghĩa là đá quý. Như đã đề cập bên trên chân kính được dùng trong đồng hồ luôn có nguồn gốc từ các vật liệu quý giá và cũng là một bộ phận tuyệt đẹp trong số các chi tiết bên trong chiếc đồng hồ Hublot. Chúng còn có tác dụng mang lại giá trị cao cho bản thân mẫu đồng hồ.

● Tuy nhiên, vào thời điểm khi được giới thiệu đó, phát minh Jewels ( chân kính ) không được nhân rộng ra nhiều bởi vì sự đắt đỏ của những loại đá quý khi được chọn làm chân kính.

● Qua hàng thế kỷ trôi qua, chân kính đã được cải tiến dần dần và đã luôn được làm từ rất nhiều vật liệu quý giá trên thế giới như kim cương, đá quý, đá sản xuất mặt kính Sapphire, hồng ngọc, ngọc thạch lựu, Ruby hay thạch anh,…

● Những chất liệu này đều có một đặc điểm chung đó là có độ mài mòn thấp, độ cứng vô cùng cao, giảm thiểu tương đối sự trơn trượt khi tiếp xúc với các bộ phận khác bên trong đồng hồ.

● Trong khoảng thời gian này mỗi một thương hiệu đương nhiên sẽ có sự lựa chọn một chất liệu khác nhau cho đồng hồ của mình. Tùy thuộc vào giá trị của sản phẩm là như thế nào?.

● Từ năm 1900, một số vật liệu cao cấp như trên chỉ còn xuất hiện ở trên những thiết kế đồng hồ đắt tiền. Phần còn lại đều đã được thay thế và dùng Sapphire tổng hợp hay đá Ruby nhân tạo do Auguste Verneuil phát minh.

Có thể bạn quan tâm : Đồng hồ dạ quang là gì ? Dạ quang đồng hồ phát sáng được bao lâu ?

3. Công dụng của chân kính trên đồng hồ

Chân kính dĩ nhiên luôn được xem là bí ẩn khó giải đáp của ngành chế tác đồng hồ. Chúng mang những công nghệ và tinh hoa rất riêng mang cảm hứng của từng thương hiệu chế tạo ra nó. Chân kính đồng hồ luôn được tích hợp một cách gọn vào trong những bộ máy cơ học phức tạp có kích thước chỉ lớn hơn một đồng xu có mệnh giá 2 bảng Anh.

Chúng càng gây tò mò hơn nữa đó là những hạt chân kính luôn được ưu tiên nằm trong nhiều bộ phận trong bộ máy đồng hồ. Điều này giúp tạo nên một cấu trúc rất độc đáo và bắt mắt cho sản phẩm. Đương nhiên chúng luôn là điểm nhấn cho những chi tiết máy móc phức tạp được đan xen hòa hợp với nhau. Vậy công dụng thực sự của những chân kính này là gì ? 

● Trước tiên chúng ta sẽ phải hiểu được nguyên lý cấu tạo và cơ chế hoạt động cơ bản của một bộ máy cơ học trên một chiếc đồng hồ trước.

● Động lực học luôn là nguồn năng lượng chính để vận hành chiếc đồng hồ. Nguồn năng lượng này giúp cho các chi tiết bên trong bộ máy hoạt động đều đặn. Chúng là nguồn năng lượng do dây cót đồng hồ tạo ra. Khi bạn lên dây cót đồng hồ cơ tức là bạn đang làm cho sợi dây cót đó cuộn chặt lại.

● Động lực nén từ dây cót chính sẽ qua bốn bánh xe có răng ( hay còn gọi là hệ truyền động ) và truyền đến bánh xe cân bằng. Tổ hợp các bộ phận này chuyển động làm cho kim trên mặt đồng hồ di chuyển.

● Bánh xe cân bằng ở đây có tác dụng như một con lắc ( quả lắc) của chiếc đồng hồ treo tường, nó được mệnh danh là trái tim của chiếc đồng hồ. Xung quanh bánh xe cân bằng đó là hệ thống những bánh răng cực nhỏ điều khiển hoạt động của chiếc đồng hồ chạy nhanh hoặc chậm.

● Các loại bánh răng cực nhỏ trong bộ máy đồng hồ này sẽ đều được lắp trên trục và chúng sẽ không ngừng chuyển động khi dây cót nhả dần. Trong quá trình chuyển động đó sẽ sinh ra lực ma sát giữa những chi tiết nhỏ với nhau.

● Khi đó một điều dễ hiểu là khi ai vật liệu cùng làm từ kim loại nếu cứ ma sát liên tục trong thời gian dài như thế đến khi khô dầu sẽ khiến cho chúng bị mài mòn và làm hỏng cơ chế hoạt động của toàn bộ cỗ máy đồng hồ.

● Đó là lý do để giảm thiểu lực ma sát giữa các chi tiết kim loại với nhau thì các trục bánh răng đó sẽ đều được lắp trên các chân kính làm từ những loại đá quý. Chúng có độ cứng tốt hơn kim loại rất nhiều như kim cương, Sapphire, đá Ruby.

● Chân kính đương nhiên sẽ giúp cho sự ma sát giữa trục và ổ trục nhỏ hơn. Như vậy tổn hao của đồng hồ sẽ càng nhỏ, hiện tượng giảm tốc và hao mòn qua thời gian của các chi tiết chuyển động trong bộ máy đồng hồ cũng sẽ chậm hơn.

● Như vậy tổng kết lại chúng ta có thể thấy được chân kính đồng hồ sẽ có 5 chức năng chính trong một bộ máy đồng hồ.

• Thứ nhất là chân kính sẽ làm giảm đi sự ma sát giữa các chi tiết bánh răng để gia tăng độ chính xác. Dù vậy thì chân kính không thể giúp giảm thiểu tuyệt đối mà chỉ cải thiện tốt nhất có thể.
• Tiếp theo chính là chân kính sẽ tăng tuổi thọ của các bộ phận bị lực tác động và lực ma sát giúp đồng hồ trở lên bền hơn. Đây là một trong 2 công dụng lớn nhất của chân kính đồng hồ.
• Thứ 3 chính là chân kính sẽ có công dụng chống sốc để tăng độ bền bỉ cho các chi tiết bên trong.
• Thứ 4 là một công dụng mang tính thẩm mỹ cực lớn, đó là chân kính sẽ giúp bộ máy đồng hồ trở nên đẹp hơn.
• Cuối cùng đó là chân kính sẽ giúp tăng giá trị cho tổng thể chiếc đồng hồ lên đáng kể nếu chiếc đồng hồ của bạn sử dụng những loại đá quý tự nhiên đắt tiền để làm chân kính như kim cương hay Ruby tự nhiên.

4. Những thông tin chi tiết về chân kính trên đồng hồ đeo tay

4.1. Cấu tạo chân kính đồng hồ

● Chân kính là những viên đá được chọn lựa kỹ lưỡng. Chúng sẽ được gia công, cắt gọt tỉ mỉ, khoan lỗ và đánh bóng cẩn thận với đường kính không quá 2mm và độ dày cũng không quá 0,5 mm.

● Thời gian đầu, kỹ thuật chế tác và làm chân kính còn khó khăn và giá thành của các vật liệu làm lên chân kính cũng đắt đỏ nên số lượng chân kính luôn khẳng định được giá trị của chiếc đồng hồ.

Đặc biệt là đối với những đồng hồ cơ học có cấu tạo phức tạp thì lại càng có nhiều chân kính. ĐIều này đúng với cả các sản phẩm đồng hồ Fake phiên bản 1:1 phức tạp như Richard Mille Fake hoặc Patek Philippe Fake.

4.2. Tuy nhiên, số lượng chân kính có nói lên giá trị của đồng hồ ?

● Hiện nay rất nhiều người khi được nghe nhắc đến cái tên “ Jewel – Đá quý ” cũng sẽ đều liên tưởng đến sự xa hoa và đắt đỏ. Nhưng điều này chỉ đúng với trường hợp đồng hồ sử dụng chân kính được chế tác từ đá quý hay kim cương tự nhiên.

● Như đã nói ở trên, hiện nay chất liệu dùng để làm ra chân kính ngày càng đa dạng hơn so với thời kỳ đầu và phần lớn chúng đều không quá đắt.

● Ngày đầu, kỹ thuật gia công chân kính để lắp đặt cho những chiếc đồng hồ đeo tay còn khá khó khăn nên số lượng chân kính càng nhiều sẽ như một lời khẳng định về độ hoàn thiện cũng như giá trị của một bộ máy.

● Những chiếc đồng hồ cơ học càng phức tạp, nhiều chi tiết máy thì số lượng chân kính cần thiết cũng sẽ càng nhiều hơn. Ngày đó chân kính càng nhiều thì giá trị càng cao.

● Còn tại thời điểm này thì không còn là như vậy. Chính vì dựa vào hai điểm mấu chốt này và sự hiểu biết chưa tường tận của người dùng đồng hồ mà nhiều nhà sản xuất đã cố tình lắp đặt thêm những chân kính không cần thiết nhằm tăng giá cho sản phẩm của mình. Điều này không những gây hại mà đôi khi còn gây tổn hại cho bộ máy cho đồng hồ đó.

● Để tránh tình trạng chân kính bị lạm dùng vào những mục đích không hề liên quan đến các chức năng trên những chiếc đồng hồ thì vào năm 1974, Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc tế ( ISO ) cũng đã liên kết với tổ chức tiêu chuẩn trong nền công nghiệp đồng hồ Thuỵ Sĩ đã công bố tiêu chuẩn ISO 1112 về việc nghiêm cấm các nhà sản xuất, quảng cáo chân kính không chính thống, không phục vụ cho các tính năng của đồng hồ.

4.3. Cách xác định số lượng chân kính của đồng hồ

Trên thực tế, việc lắp đặt nhiều chân kính chỉ cần thiết ở những nơi  thường xuyên xảy ra ma sát và tác động của lực ma sát chứ không phải là càng nhiều chân kính càng tốt. Số lượng chân kính phù hợp là: 

● 4 chân kính cho dòng đồng hồ chạy Pin ( Quartz ) với mặt hiển thị kim giờ phút giây.

● 6 – 7 chân kính cho đồng hồ đồng hồ chạy Pin ( Quartz ) với mặt hiển thị  thêm các kim đa chức năng.

● 17 chân kính cho các dòng đồng hồ cơ có dây cót.

● 21 chân kính cho dòng đồng hồ Automatic ( lên cót tự động ).

● 23 chân kính cho dòng đồng hồ cơ có hai trống dự trữ năng lượng.

● 25 – 27 chân kính cho dòng đồng hồ cơ đa năng.

● Hơn 40 hạt chân kính đối với những mẫu đồng hồ cơ phức tạp và có nhiều chức năng.

4.4. Vị trí đặt chân kính của đồng hồ

● Chân kính được đặt ở vị trí nào? Câu hỏi này cũng đang là thắc mắc của rất nhiều người sử dụng đồng hồ đeo tay hiện nay. Trong bối cảnh các hãng sản xuất luôn giữ kín các thông tin về vị trí đặt chân kính.

● Ngoài ra chân kính đặt ở đâu là hợp lý nhất và sử dụng chân kính ở vị trí nào là tối ưu nhất luôn điều vô cùng quan trọng. Bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động của bộ máy đồng hồ. Nhưng suy cho cũng là không thể nào tùy tiện để lựa chọn vị trí đặt chân kính mà sẽ bắt buộc phải phụ thuộc vào cường độ làm việc của từng bộ phận trong bộ máy đồng hồ.

● Thông thường thì chân kính đồng hồ sẽ được đặt ngay ở các vị trí có khả năng chịu lực tác động cao và giữa các chi tiết luôn có lực ma sát lớn, dễ bị bào mòn. Vì vậy vị trí đặt chân kính trong bộ máy đồng hồ còn tuỳ thuộc vào từng bộ máy của hãng sản xuất ra theo từng số lượng chân kính cụ thể. Nhưng nhìn chung chúng sẽ được đặt như sau :

• Bộ máy 17 chân kính Jewels : 1 Roller ( Impulse ) + 2 Pallet ( lever ) + 2 Hole ( Balance ) + 2 Card ( Balance ) + 2 Hole ( Lever ) + 2 Hole ( Escape)  + 2 Hole ( 4th Wheel ) + 2 Hole ( 3rd Wheel ) + 2 Hole ( Center Wheel ).
• Bộ máy 21 chân kính Jewels : 1 Roller ( Impulse ) + 2 Pallet ( Lever ) + 2 Hole ( Balance ) + 2 Cap ( Balance ) + 2 Hole ( Lever ) + 2 Hole ( Escape ) + 2 Hole ( 4th Wheel ) + 2 Hole ( 3rd Wheel ) + 2 Hole ( Center Wheel ) + 2 Cap ( Lever ) + 2 Cap ( Escape ).
• Bộ máy 23 chân kính Jewels : 1 Roller ( Impulse ) + 2 Pallet ( Lever ) + 2 Hole ( Balance ) + 2 Cap ( Balance ) + 2 Hole ( Lever ) + 2 Hole ( Escape ) + 2 Hole ( 4th Wheel ) + 2 Hole ( 3rd Wheel ) + 2 Hole ( Center Wheel ) + 2 Cap ( Lever ) + 2 Cap ( Escape ) + 2 Hole ( Main Spring ).

4.5. Phân loại chân kính của đồng hồ đeo tay

● Chân kính tròn có lỗ chính tâm ( Hole Jewels ): Đây là dạng chân kính Jewel hình tròn, dẹt, có khoan lỗ ở giữa, loại chân kính này được dùng để gắn trực tiếp vào các trục bánh răng xoay có vận tốc quay nhỏ và không yêu cầu cao lắm về độ sai số cơ học.

● Chân kính tròn không có lỗ ( Cap Jewels ): Dạng chân kính kính hình tròn, dẹt, ở giữa không có khoan lỗ, thường được đặt áp vào 2 đầu trục quay với những chiếc đồng hồ có yêu cầu cao về độ sai số. Các trục quay có vận tốc quay lớn, chịu ảnh hưởng nhiều bởi nhiều lực tác động.

● Chân kính dạng phiến có hình vuông chữ nhật ( Pallet Jewels ): Jewel chân kính dang này có hình viên gạch được gắn trên những điểm nhỏ bị tác động, va đập theo chiều ngang như hai đầu ngựa, chúng có thanh trượt và cò khoá cũng như bánh thoát ( hay còn gọi bánh xe gai ).

● Chân kính phiên bản con lăn ( Roller Jewels ): Đây là chân kính có dạng hình trụ, chỉ được gắn trên bệ bánh đà lắc để ngựa “ đá ”, điểm bị tác động và va đập kiểu trượt ( chiều ngang ).

● Chân kính bảo vệ chống sốc ( Shock Protection Jewels ): Dang chân kính duy nhất không có hình dạng cụ thể, nằm chèn giữa các chân kính khác và một số bộ phận nào đó. Chúng có tác dụng ngăn không cho làm vỡ chân kính cần bảo vệ khi đồng hồ bị chấn động mạnh tác động.